Промышленность является двигателем экономического развития.
​Треть валового регионального продукта Алматинской области формируется промышленным сектором. Об этом сообщил аким Алматинской области, Марат Султангазиев, в ходе брифинга СЦК. По словам главы региона, по итогам 10 месяцев текущего года ВРП достиг отметки порядка 1,2 трлн тенге.

​В своем выступлении глава региона подчеркнул важность обрабатывающего сектора, который составляет 90,6% от общего объема промышленности.
​«Этот показатель является одним из самых высоких во всей республике. Здесь 18 ключевых брендовых предприятий вносят значительный вклад, производя более половины промышленной продукции региона. Наша задача заключается в дальнейшем разнообразии этих предприятий, включая автоматизацию процессов на существующих производствах», - поделился Марат Султангазиев.
​В ходе брифинга аким области рассказал о предпринимаемых мерах по обеспечению успешного развития отрасли. По его словам, для достижения поставленных целей был сформирован портфель инвестиционных проектов до 2030 года, включающий 209 инициатив на общую сумму более 3 трлн тенге, что позволит создать около 25 тысяч новых рабочих мест в Алматинской области

​Малые и средние предприятия играют одну из ключевых ролей в экономическом развитии. Аким Алматинской области Марат Султангазиев в ходе брифинга СЦК сообщил, что по итогам 1 полугодия субъектами малого и среднего бизнеса произведено продукции на 1,5 трлн тенге. По его словам, в текущем году уровень налоговой базы МСЮ составил 219,4 млрд.тенге, что на 15% выше показателей аналогичного периода 2022 года.

В ходе выступления Марат Султангаиев отметил, что в настоящее время, в сегменте малого и среднего бизнеса трудоустроены порядка 240 тысяч жителей области, при этом общее число предприятий превышает 136 тысяч. Глава региона отметил, что только в текущем году свыше 26 тысяч граждан решили открыть собственное дело. Аким области рассказал о мерах государственной поддержки оказываемой субъектам МСБ.
«Инициативы жителей в развитии малого и среднего бизнеса активно поддерживаются государством. В рамках Национального проекта по развитию предпринимательства в текущем году выделено 28,9 миллиарда тенге. На данный момент 371 субъект МСБ получил льготные процентные ставки, 235 получили частичное гарантирование, выдано 272 микрокредита и предоставлены 360 грантов для начала собственного дела, в том числе для молодых предпринимателей. Этот сектор экономики стал основой для области, охватывая почти все сферы экономической активности», - поделился он.

Бүгінгі бала – ертең еліміздің тұтқасын ұстар азамат, мемлекеттің болашағы. Сондықтан болашақ иелерінің жаны мен дені сау болып өсуі аса маңызды.

Бұл сұхбатымыздың арқауы зейнетке шыққанына қарамастан, қазіргі кезде ауданымыз бойынша балалар денсаулығының сақшысы болып, педиатр әрі

балалар неврологі ретінде қызметін жалғастырып, кейінгі буын – жас мамандарға осы сала бойынша жинақталған тәжірибесін үйретіп жүрген, халық құрметіне бөленген Гүлжан Умекова туралы  болмақ.

– Гүжан Рыскелдіқызы, алдымен өзіңіз жайлы айтып берсеңіз.

– Мен Кеген ауданы, Ұзынбұлақ ауылында дүниеге келдім. 1974 жылы орта мектепті алтын медальмен тәмамдап, Алматы мемлекеттік медицина институтына педиатрия мамандығы бойынша оқуға түстім. Қолыма диплом алған соң, Шелек аудандық орталық ауруханасының балалар бөлімшесінде  еңбек жолымды бастадым. Кейін ауданның педиатрия жөніндегі бас маманы, осы аурухананың балалар бөлімшесінің меңгерушісі болып тағайындалып, 2018 жылға дейін абыроймен қызмет атқарып келдім. Сонымен қатар, аудан деңгейіндегі педиатрия бойынша бас маман қызметін қатар алып жүрдім.

– Сізді өте еңбекқор, ұйымдас-тыру қабілеті жоғары, жаңашылдық-ты жаны сүйетін, жылы жүректі, мейірбан, өз ісіне адал балалар дәрі-гері  ретінде көпшіліктің құрметіне бөленгеніңізді, тіпті «бала біткен-нің анасы» деп атап кеткенін де білеміз.

– Бар еңбегім балалар денсаулығына арналған соң, балалар ауруларының алдын алу, профилактикалық шаралар жүргізудің, балалар өлімін азайтудың тиімді жолдарын іздестіруге, емдеу шараларының жаңа тәсілдерін қолдану-ға қолдан келгенімді аянған жоқпын. Халық құрметіне бөлендім. Соның арқасы шығар, еңбегім еленіп, облыс деңгейінде көптеген алғыс хаттармен, құрмет грамоталарымен марапатталдым. «Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау саласының үздігі», «Еңбекшіқазақ ауданының құрметті азаматы» атағын алдым. Сондай-ақ, «Мәслихат депутаттарына – 20 жыл», «Қазақстан Республикасы Конституциясына – 20 жыл» мерекелік медальдары-мен, мемлекеттік емес конкурсқа қаты-сып, «Қазақстан Құрметті азаматы» атағын жеңіп алдым. Аудандық мәсли-хаттың V шақырылымының депутаты болдым.

– Қазіргі кезде сіз қолға алып, айналысып жүрген патронаждық қызметтің мақсаты мен міндеті қандай? Соны түсіндіріп кетсеңіз.

– Қазақстан Республикасы Денсау-лық сақтау министрлігінің 2022 жылғы 15- наурыздағы №25 бұйрығына сәйкес, елімізде педиатрия саласындағы қызмет көрсетудің стандарты нақты және анық көрсетілген. Қазіргі кезде медицина саласының амбулаториялық-поликлиника саласы отбасы дәрігерлік жүйемен халыққа қызмет көрсетеді. Бұрынғы жүйедегідей педиатр және терапевт болып бөлінбейді. Әрине, отбасы дәрігері бұйрықта көрсетілгендей балаларға сапалы қызмет көрсете алмайды. Сондықтан да, осы бұйрық аясында 2015 жылдан бастап Қазақстан территориясында Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы жанындағы ЮНИСЕФ балалар қоры ұсынған, елімізге бейімделген патронаждық медбикенің жаңа әмбебап-прогрессивті моделі енгізілуде. Бұл бағдарламаның маңызы өте зор. Жүкті әйелдер мен 5 жасқа дейінгі балаларды сапалы қарау үшін арнайы патронаждық қызметкер бөлінеді. Бала анасының жатырына біткен уақыттан бастап 5 жасқа дейін осы арнайы бөлінген патронаждық медбикенің  қарауында болады.

Жүкті әйелдің көңіл-күйі, дұрыс тамақтануы, денсаулығы, оның әлеуметтік жағдайы,  босанғаннан кейінгі жағдайы, баласының даму кезеңдері жасына сай ма, баланың дұрыс, толыққанды дамуына қандай жағдайлар жасалуы керек, қоршаған ортаның балаға қаншалықты әсері бар – осындай мәселелердің бәрін мұқият бақылап, дер кезінде сауатты кеңестер беріп, ата-анамен сенімді қарым-қатынас орнатып, дұрыс жұмыс жасайтын осы патронаждық қызметкер. Күрделі жағдайлар кездескенде отбасы дәрігерімен, әлеуметтік қызметкермен және де тағы басқа профильдік мамандармен командалық топ құрып, бірлесіп шешуге атсалысады.

– Қазір бұл патронаждық қыз-меттің қолданыс аясы қалай?

– Қазіргі жағдайда бұл қызмет өз деңгейінде халыққа қызмет көрсете алмай келеді. Мысалға, Шелек ауруханасын алайық. Мүмкін патронаждық қызметкерлер бөлінген шығар, оқытылған шығар, дегенмен де бір учаскіде тұрақты қызметкерлер жоқ. Дәрігері де, медбикесі де жиі ауысып кетеді. Баланың дамуы және  қандай да бір проблемасы болса, онымен уақтылы жұмыс жасап, реттейтін тұрақты адамдар жоқ деп нақты айта аламын. Өйткені, мен күнделікті неше түрлі проблемалармен балаларды қабылдаймын. Жүкті әйелдерге ақыл-кеңес толыққанды берілмегендіктен туу процесі кезінде босанатын әйелдер нәрестелерін наталды травмалармен туу жиі орын алып барады. Сондай-ақ, балаларды алты айға дейін тек ана сүтімен, ары қарай жасына сай сапалы қосымша тамақпен бірге ана сүтімен тамақтандыруды екі жасқа дейін созу қағидасы сақтала бермейді. Сауатты кеңес берілмегендіктен ата-ана өздігімен тамақтандыра бастайды. Бұл баланың дамуына теріс әсерін тигізеді. Алты айдан бастап балаларға дұрыс қосымша тамақ ережесін анасы да, әкесіде білмейтін жағдайлар кездеседі.

– Кейінгі кезде балалардың тілі кеш шығуы жиі кездесуде. Бұның салдары неден?

– Оныңыз рас. Бұл – қатты алаңда-татын мәселе. Қазіргі  кезде  уақтылы тілі шықпай, сөйлеуі тежелген балалардың саны артуда. Бұл да осы жаңа бағдарлама аясында тұрақты, сауатты түрде жүргізілетін жұмыс. Ерте жастағы балалардың даму мониторингісінің 10 қадамын бақылау – отбасы дәрігері мен патронаждық қызметкердің міндеті. Бұл жұмыс та ақсап жатыр.

Отбасы әлеуметтік жағдайына байланысты кейбір ата-аналар балаларын балабақшаға ерте береді. Балабақшаға бала тек 2,5-3 жасынан бастап қабылдануы тиіс. Және баланың дамуы жасына сай болса ғана. Ескі көзқарас – «балабақшаға барса сөйлеп кетеді, дамып кетеді» деген өте теріс пікір. Баланың үйретушісі де, оқытушысы да, тәрбиешісі де – ата-ана. Ал, ата-анаға дұрыс ақыл-кеңес беретін де, оларды үйрететін де – патронаждық қызмет.

Ауырған балаларға қызмет көрсету жағы да ойландыратын жағдай. Жас дәрігерлерге де ақыл айтып, практикалық кеңес беретін, тәлімгер болатын тәжірибиелі дәрігерлер жағын да ойластыру керек. Ауруы асқынып, ауыр жағдайдағы баласын амалдың жоқтығынан ата-анасы тәжірбиелі дәрігерлерге жүгінуге мәжбүр болады. Ондай жағдайда талай баланы қарауға тура келді.

– Туа біткеннен денсаулығының кінәраты бар балалар да көбеюде.

– Сөзіңіздің жаны бар. Медицина саласынан басқа мүмкіндігі шектеулі балаларды емдеп, бейімду мекемелері де жұмыс істейді. Мысалы, Шелекте коррекциялық педагогикалық-психологиялық кабинет бар.  Мұнда мүмкіндігі шектеулі, сөйлеуі, психикалық дамуы тежелген балалардың саны 200-ден асады. Олардың саны уақыт өткен сайын артып келеді. Қазір бұл кабинет политехникалық колледжінің жатақханасында уақытша орналасқан. Өйткені, Абай атындағы мектептің бір қанатын жалдап келген, оқу орнына күрделі жөндеу жұмыстары жүргізіліп жатыр.  Осы уақытқа дейін штаты сол баяғы қалпы. Көмекке зәру бала саны көбеюде. Сондықтан бұл кабинет балаларды толыққанды қамтамасыз ете алмайды.

Өзіңізге белгілі, бұрынғы балалар ауруханасы болып 20 жыл халыққа қызмет еткен мекеме біресе емхана, біресе басқа мекеме болып сан құбылды. Халықтың қажетін өтеп жүрген балалардың киелі мекенін жаппай-ақ, осы коррекциялық кабинетпен біріктіріп, балаларды дамыту орталығына айналдырып, қызметкерлер санын арттырып, балалардың игілігіне қолдануға әбден болар еді.  Бала денсаулығы – ұлтымыздың байлығы. Өйткені өскелең ұрпақ – елге тұтқа болар келешегіміз.  Бұл мәселені шындап қолға алатын кез – бұл.

– Сұхбаттасып, оңтайлы ой бөліскеніңізге рахмет. Ел үшін атқа-рып жүрген ерен еңбегіңіздің жемісін көруіңізге тілектеспіз!

Тілдескен Анарбек БЕРДІБАЕВ.

Бүгінгі таңда жас ұрпақты өз халқының тарихын, тегін, салт-дәстүрін, тілін, білімін, адамзаттық мәдениетті, адами қасиетті мол терең түсінетін шығармашылық тұлға етіп тәрбиелеу – өмір талабы. Өйткені, сонау ғасырлардан бүгінге жеткен ұлттық құндылықтарымыз  – еліміздің дамуы мен мәдениетінің айнасы. Демек, сан ғасырлық  тарихы бар рухани құндылықтарсыз ұлттың дамып, өркендеуі әсте мүмкін емес.

Әймен орта мектебінде ұлттық сана-сезімі қалыптасқан, ұлттық мүдденің өркендеуіне үлес қоса алатын ұлттық құндылықтар мен жалпы адамзаттық құндылықтарды өзара ұштастыра алатын ұлтжанды тұлғаны тәрбиелеу мақсатында «Ұлттық құндылықтар – тәрбиенің түп қазығы» атты аудандық семинар өтті. Аталған шараға мектеп директорларының тәрбие ісі жөнінідегі орынбасарлары   қатысты.

Семинар мектеп оқушыларының әуелеген әнімен, күмбірлеген күйімен басталды. Шараның шаттығын асырып ақ шашу шашылды. Одан ары семинар «Ұлттық құндылықтарға арналған таныстырылымға ұласты. Ал таныстырылымда ұлттық ойындар, ұмыт болып бара жатқан салт-дәстүрлер, қазақтың музыкалық аспаптары, киелі сандар, ұлттық мереке мен мектеп оқушыларының назарына ұсынылған кітаптар көрсетілді. Әсіресе, «Үме», «Сырғалы», «Сірге мөлдірету», «Деңгене», «Бәсіре» сияқты ұлттық дәстүрлер көп көңілін аударды. Сонымен қоса, «Дауылпаз», «Тайтұяқ»  сынды музкалық аспаптардың маңыздылығы түсіндірілді.Қазақ үшін әр санның өзіндік қасиеті мен киесі, сыры мен жұмбағы, мән-маңызы болған. Халқымыз әр санның өзіне тән ерекшелігін саралап, жөнімен қолданған.  Таныстырылымда қасиетті сандар және олардың киесі туралы айтылды. Семинар қатысушыларына «Тәрбие негізі  ұлттық құндылықтарда» және «Шежіре – тарихи және рухани құндылық» тақырыбында коучинг ұйымдастырылды. Онда ар, ұят, талап ұғымда-рының тәрбиелік және философиялық  мәні кеңінен  талқыға салынды. Ал шежіре та-қырыбында жеті ата мен жеті ұрпақ және қазақтың өзге де туыстық байланыстары  тереңінен  сөз етілді.Семинар аясында  «Роль лошади  в траицонной культуре казахов», «Ғасырмен үндескен қобыз», «Ұлттық  құндылықтар – ел қазынасы», «Национальные ценности культуры казахсого народа» атты ашық тәрбие сағаттары өткізілді.

– Қазіргі ғаламдану кезеңінде ұлттық құндылықтарымызды сақтау мен өзінің бет-бейнесін, ізгі дәстүрлерін сақтау жолындағы күрес ұлттық сананы сақтау күресі екенін түсіну керек. Ұлттық тәрбие деп – жеке тұлғаның ұлттық сана-сезімі мен мінез-құлқының қалыптасуын, яғни ана тілін, ата тарихын, төл мәдениетін және ұлттық салт-дәстүрлерді меңгеруі негізінде қалыптасуын айта-мыз. Біз ұлттық құндылықтарды іріктеп, оқыту процесіне енгізу арқылы ұлттың тұнып тұрған асыл мұралық рухани байлығынан болашақта ел билейтін ұрпақтарды сусындатып, отбасында да, мектепте де ұлтжандылық пен отаншылдыққа баулып, өз халқын, өз мемлекетін көздің қарашығындай қорғайтын тұлғаларды тәрбиелеп шығаруға күш саламыз. Жүсіпбек Аймауытовтың мына сөздерін еске алған жөн. «Мектеп бітіріп шыққан соң бала бүкіл әлемге, өзгенің және өзінің өміріне білім жүзімен ашылған саналы ақыл көзімен қарай білсе, міне, білімдендірудің көздейтін түпкі мақсаты осы. Мектеп осы бағытта баланың келешекте жетілуіне мықты негіз салуы керек», – деген екен. Әрбір мәдениетті, білімді адам өзінің кәсіптік, дүниетанымдық деңгейін ұлттық мәдениетпен ұштастыра білуге міндетті, – дейді  мектеп директоры Ақмарал Есенбаева. Семинар соңын қорытындылған аудандық білім бөлімінің әдіскері Зарима Әбілханқызы ұлттық тәрбиені мектеп жұмысының ажырамас бөлігі ретінде қарау керектігін айтты.                                                          

     Е.АСЫЛ.