Сейсенбі, 09 Сәуір 2024 17:46

Жанның жайлылығы – тазалықта

Қоршаған ортамыздың тазалығын сақтау – мемлекеттің ғана емес әрбір азаматтың парызы. Осы орайда демалыс күні жалпыаудандық сенбілік өткізілді.

Көлемді шараға аудан әкімі Талғат Байеділов те қатысып, тазалық акциясына 9 317 адам, 68 техника жұмылдырылды. 710 тонна тұрмыстық қатты қалдықтар шығарылып, жалпы көлемі 613,5 гектар жер күл-қоқыстан тазартылды. 22 гектар жер теліміне 1 000-нан астам ағаш көшеттері отырғызылды.

Айта кетейік, наурыз айынынан басталған санитарлық тазарту жұмыстарында 27 мың адам қатысып, облыстық, республикалық, аудандық маңызы бар 382 көше, ондағы 11 668 аула, арық жүйелерінің 356 шақырымы, автокөлік жолдары жағалауларының 448 шақырымы тазаланды. Сондай-ақ 4 094 түрлі көшеттер отырғызылды.

Өз тілшіміз

Бейсенбі, 04 Сәуір 2024 15:42

Ұлт саулығына төнген қатер

Денсаулық – бірінші байлық. Сондықтан саламатты өмір салтын ұстанып, деннің сау болуына мән беру аса маңызды. Алайда, бүгінгі жастар арасындағы аурудың көбеюі маңызды мәселеге айналып барады. Бұның себебі көп. Көшеде саудаланатын неше түрлі фастфудтар, майлылығы жоғары тағамдар – аурулардың негізгі себептері. Әсіресе, энергетикалық сусындарды бүгінде жастар, мектеп оқушылары көптеп тұтынады.

Жалпы, энергетикалық сусындар – адамға күні бойы қуатты әрі сергек болуға кө-мектеседі деген ұғым бар. Сусындардың құрамын бел-сенділік деңгейі мен зейінді арттыру және жақсартуға көмектесетін кофеин, таурин, гуарана және басқа да түрлі ынталандырушы ингредиенттер құрайды. Бірақ, жоғарыда аталған сусынның құрамындағы заттар адам ағзасына өте зиян, яғни, энергетикалық сусындар денсаулыққа айтарлықтай теріс әсер етуі әбден мүмкін.

Бүгінде көшедегі жастардың қолынан «Gorilla», «Red Bull», «Dizzy» сусындарын көру қалыпты жағдайға айналып барады. Осыдан он шақты жыл бұрын қазақ қоғамы үшін таңсық болған бұл сусындарсыз жас-тар бір күнін елестете алмайды. Тұтыну себебі де айқын, сусын сергітеді, ұйқыны ашады, ағзаға қуат береді. Бірақ, мынаны естен шығармағанымыз абзал, энергетикалық сусындарда кофеин көп, бұл өз кезегінде жүйке ауруына, ұйқысыздыққа, жүрек проблемаларына және қан қысымының жоғарылауына, тәуелділікке әкелуі мүмкін.Сондай-ақ энергетикалық сусындарда кофеин мен басқа да стимуляторлардың ащы дәмін жасыру үшін көп мөлшерде қант болады. Ал қантты шамадан тыс тұтыну денсаулыққа зиян екенін екінің бірі біле бермесі анық. Қантты көп тұтыну семіздік, қант диабеті және тіс жегісі сияқты ауруларға әкеледі. Мұны дәрігерлер де растап отыр.

«Сергектік сыйлайтын сусындарды жиі пайдалана-тын мектеп жасындағы балалардың бауыры 35 жас-тағы маскүнемдікіндей болып тұрады. Сондықтан бұл улағыш сұйықтықты ішкен жасөспірімдер түрлі ауруларға шалдыққыш келеді. Жүрек дертіне, жүйке жүйесі, асқазан, бауыр, тіпті қатерлі ісікке ұласады. Сондықтан балалар мен жүкті әйелдерге және қарт адамдар мен гипертониясы бар жандарға бұл сусынды ішуге болмайды. Сонымен қатар, энергетикалық сусындар ағзаны күш-қуатпен қамтамасыз етеді деген жаңсақ сенім қалыптасқан. Сусында ондай қасиет жоқ, ол – тек энергия қоздырушысы. Яғни, біз өз бойымыздағы қорымызды пайдаланамыз, қысқаша айтқанда, энергияны өзімізден қарызға ала тұрамыз. Алайда ерте ме, кеш пе бұл қарызды шаршағандық, ұйқысыздық, ашушаңдық түріндегі пайызбен қайтаруға тура келеді. Бір сөзбен айтқанда, ағзадағы өмір бойына жететін күш-қуатты тез арада сыртқа айдап шығаруға бағытталған сусын оны сарқа тауысып, әлсіздікке ұшыратып, адамды тез қартайтады» – дейді дәрігерлер.

Тіпті бұл сусын адам өліміне әкеп соқтырған жағдай-лар да тіркелген. Сондықтан, дамыған мемлекеттерде энер-гетикалық сусындармен күрес күшейтілген. Адам өліміне әкеліп соқтырған алғашқы дерек 2009 жылы тіркелген. Пенза қаласының студенті осы сусындарды шектен тыс пайдалану-дың салдарынан көз жұмған. Осыдан кейін Франция мен Германия елдерінде бұл сусындарды өндіруге тыйым салған.

Энергетикалық суындар-ды шамадан тыс тұтыну қайғылы жағдайға әкелмесе де, денсаулыққа үлкен қауіп төндіреді. Сусындар бас ауруы, алаңдаушылық, ашуланшақтық, тіпті үрей шабуылдары сияқты жағымсыз жанама әсер беруі мүмкін. Сондай-ақ асқазанның бұзылуы, шамадан тыс терлеу және қолдың дірілдеуі – сусынның салдары.

Жасыратыны жоқ, сусынды бір ішкен адам қайта құмартып тұрады. Оның себебі, сусынның құрамындағы кофеин. Түссіз және ақ түсті келетін ащы кристалдар психикаға қатты әсер еткендіктен, сұйықтыққа тәуелділік туындатады. Сол себепті бір ішкен соң қайта-қайта өзіне баурап тұрады. Кофеиннің мөлшері неғұрлым көп болған сайын, соғұрлым жүйке белсенді жұмыс істей  бастайды.

Бұның орнына қарапайым су ішу – әлдеқайда пайдалы. Суды күнде мөлшермен тұтыну, тіпті, бірқатар аурулардың алдын алады. Оны ғалымдар дәлелдеген.

Қазақ халқы есте жоқ ескі заманнан табиғи өнімдерді пайдаланып, деннің саулығына аса мән берген. Сондықтан, ет жеп, қымыз ішіп, сүт өнімдерін тұтынған бабаларымыз ұлан-ғайыр атырапты ақ білектің күшімен, ақ найзаның ұшымен сыртқы жаулардан қорғап, бізге аманат етіп қалдырған. Ал көлемі жағынан әлемде 9 орынды алатын аумақты көздің қарашығындай сақтап отыру үшін ұлттың саулығын қамта-масыз ету аса маңызды. Ол үшін табиғи таза өнімдерді тұтынуымыз қажет. Бұл – мамандар кеңесі.

– Құрамындағы қанттың мөлшері шамадан тыс, түрлі бояулар, химикаттарға толы газбен жасалатын энергетикалық сусындарды ақсүйек адамдар ішпейді. Мен көпшілікке бие сүтін ішуді ұсынамын. Бие сүті адам ағзасының қуатын арттырады. Оның құрамында ағзаға зиянды өнімдер жоқ. Бие сүтін «Тәңір ұсынған сусын» деп айтар едім, – дейді «Тағамтану» академиясының президенті Төрегелді Шарманов. Рас, нағыз табиғи энергетикалық сусын ол – қымыз. Оны тек сусын ретінде ғана емес, туберкулез, обыр, тұмау сынды аурулардың емі ретінде тұтынуға болады. Тағы бір қызық жайт, ана сүтіндегі дәрумендер мен микроэлементтер қымыздың құрамында болатынын да ғалымдар дәлелдеген.

«Үйірілген сары алтындай

 сары қымыз,

Ауруға – ем, сауға – қуат

 дәрі қымыз.

Елімнің баяғыдай

сүйген асы,

Шығаршы тағы нең бар

кәрі қымыз», –

деп жыл алыбы Жамбыл Жабаев жырлағандай, ұлттық су-сынның адам денсаулығына пайдасын медицина мамандары дәлелдеген. Сондықтан, өзгенің қаңсығын таңсық қылмай, бабамыздан қалған ұлттық сусынды тұтынайық. Сонда ғана елдің ертеңі болған жастардың дені сау  болып, саламатты Қазақстанның негізі қаланады.

 

 

Маржан БАЛАХАНОВА,

Абылай хан атындағы орта мектептің оқушысы.

 

Бейсенбі, 04 Сәуір 2024 12:35

Адам құқығы аяқ асты қалмайды

Жуырда аудандық әкімдікте Алматы облысы бойынша адам құқықтары жөніндегі уәкіл өкілі Эльбрус Сұлтанқұлов аудан тұрғындарымен кездесу өткізді.

Жиынға облыстық  әділет департаменті басшысының орынбасары Қайрат Пилалов, облыстық сот орындаушылар палатасы басшысының орынбасары Қайрат Бейсембаев,  аудандық әлеуметтік қорғау бөлімінің өкілдері мен мемлекеттік қызметкерлер және аудан тұрғындары қатысты.

Аудан әкімінің орынбасары Қуат Ақшабаев жиынды жүргізіп, Эльбрус  Сұлтанқұлов адам құқықтарын қорғаудың маңыздылығына тоқталды.

– Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл өкілінің лауазымы Қазақстан аумағында адам және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын мемлекеттік қорғаудың қосымша кепілдіктерін қамтамасыз ету, сондай-ақ уәкiлдiң атына ауылдық жерлерде тұратын азаматтардың құқықтарын қорғаудағы қолжетімділігі мақсатында құрыл-ған. Адамның және азаматтың бұзылған құқықтары мен бостандықтарын қалпына келтіру, Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін жетілдіру, өңірдегі азаматтардың құқықтары мен бостан-дықтарын ынталандыру және ілгерілету мақсатында мемлекеттік билік органдарына, құқық қорғау және сот органдарына жүгіну жөнінде кең өкілеттіктер берілген. Бүгінде Еліміздегі Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің қызметін қамтамасыз ету үшін Адам құқық-тары жөніндегі орталық құрылды. Мемлекеттік мекеме болып табылатын бұл орталық уәкілдің қызметін ақпараттық-талдамалық, ұйымдастырушылық-құқықтық және өзге де заңда көзделген қызметін жүзеге асыруға жәрдемдеседі, – деді Эльбрус Сұлтанқұлұлы.

Жиынға қатысушылар әлеуметтік қолдаудың, азаматтардың мүліктік құқықтарын сот орындаушылары мен коллекторлардың әрекеттерінен қорғаудың проблемалық мәселелерін көтеріп, талқылады. Әсіресе саяжай тұрғындары ондағы коммуналдық тарифтердің заңсыз қымбаттауы мен өзге де өзекті мәселелерді жиі сөз етті. Сондай-ақ қатысушыларға қызықтырған сұрақтар бойынша жеке заңгерлік кеңес алу мүмкіндігі берілді. Сонымен қатар, Эльбрус Сұлтанқұлов азаматтарды өтініш  бойынша  жеке қабылдады.                    

 Ринат НАРХАНОВ.

Бейсенбі, 04 Сәуір 2024 12:32

Әлеуетті мекеннің өрісі кең

Ауданымыз жер көлемі мен ел көлемі бойынша алдыңғы қатарда екені белгілі. Соған сай атқаратын шаруалар мен алға қойған мақсаттар дамылсыз даму үстінде. Осы орайда жуырда аудан әкімінің халық алдындағы кезекті есебі Қаракемер мәдениет үйінде өткізілді. Жиынға облыс әкімі Марат Сұлтанғазиев арнайы қатысты.

Жиынды жүргізген аудандық мәслихат төрағасы Бекет Ахметов әуелі облыс әкімі Марат Сұлтанғазиевке сөз ұсынды. Өз кезегінде облыс әкімі жаңадан әкім болып тағайындалған Талғат Байеділовті көпшілікке таныстырып, ауданымыздың жаңа әкіміне сәттілік тіледі. Жиынды баяндамасымен жалғастырған аудан әкімінің орынбасары Ертай Нұрмаханов аудан көле-мінде атқарған және атқаруға тиісті жұмыстарға толықтай тоқталды.

Атап айтсақ, өткен  жылы  аудан аумағында 195 млрд  теңгеден  астам  ауыл шаруашылығы өнімдері өндірілген. 86 400 гектар алқапқа  дақыл себілген. Ал 2024 жылға ауыл шаруашылығы өнімінің жалпы көлемі 201 млрд теңгені құрайды деп жоспарлануда. Сонымен қоса, өткен жылы аудан ауыл шаруашылығына 2,7 млрд теңге инвестиция тартылып 8 жоба іске асырылыпты.

– Жалпы 2023 жылы ауданға 83,9 млрд  теңге инвестиция тартылып, нақты индекс көлемі 125,8 пайызға жетті.  Ағымдағы жылы тартылатын инвестиция көлемінің жоспары 102 млрд теңге. Өткен  жылы ауданға 38,9 млрд теңге салық түсті, жоспар 99,9 пайызға орындалды. 2024 жылы бюджетке түсетін салық түсімдерін 50,3 млрд теңгеге жеткізуді болжап отырмыз, оның ішінде аудандық бюджетке 23,1 млрд теңге салық түсімі  күтілуде. 2023 жылы жұмыс істеп тұрған шағын-орта бизнес субъектілерінің саны 2 892 бірлікке артып, 25 256-ға жетті, онда 40 415 адам жұмыспен қамтылды. 2023 жылы ауданда 3 992,5 млн теңгеге 61 жаңа шағын және орта бизнес нысандары ашылып, 286 адам жұмыспен қамтылды. Шағын, орта бизнестен 2023 жылы 12,2 млрд теңге салық түсіп, өсім 47,8 пайызға артты.  Бұл жалпы салық  көлемінің 31,3 пайызын құрады, – деген Ертай Нұрмаханов баяндамасында білім, денсаулық сақтау, тұрғын үй, ауызсу, құрылыс, туризмнің дамуы және сол салалардағы шешімін күткен мәселелерді де қамтыды.

– Аудандағы 87 мектептің 66-сы типтік, 18 мектеп бейім-делген ғимаратта орналасқан, 25  мектеп күрделі жөндеуді қажет етеді. 2023 жылы Есік қаласында 1500 орындық мектеп пайдалануға берілді. Одан бөлек 4 мектептің құрылысы жүргізілуде. «Жайлы мектеп» Ұлттық жобасының аясында 2023-2025 жылдары ауданда 10 мектеп бой көтереді.

–  2023 жылы 7 ауылда тұр-ғын үймен біріктірілген учаске-лік полиция пунктері қолданысқа берілді.  Қаракемер ауылына және 14 елді-мекенде тұрғын үймен біріктірілген учаскелік полиция пунктері құрылысына жобалық құжаттамалары әзір-ленуде. 2024 жылға құрылыс жұмыстарының көлемін 49,7 млрд теңгеге, пайдалануға берілетін тұрғын үйдің ауданы 68,8 мың шаршы метрге жеткізу жоспарланды. Халықты сапалы ауызсумен толықтай қамтамасыз ету мәселесі ауданда басты назарда. 2023 жылы 7 ауылда сумен қамту жүйелерінің құрылысы  жүргізіліп, құрылыс жұмыстары 2024 жылға ауыспалы. Одан бөлек 2024 жылы су құбырларын жаңғырту жұмыстарын жүргізуге жаңа 6 жобаға қаражат қарастырылды, –  дейді аудан әкімінің орынбасары Ертай Нұрмаханов.

Өз кезегінде Ертай Сұлтан-әліұлы электр желілерін қалпы-на келтіру, газдандыру, интернет желісімен қамтамасыз ету, автомобиль жолдарын жөндеу, әлеуметтік қолдау, мәдениет және спорт саласында атқарылған жұмыстар мен қолға алынатын жобаларды да атап өтті.

Жиналысты  қорытындылаған облыс басшысы Марат Сұлтанғазиев  ауданымыздың туристік әлеуеті жоғары екенін ескеріп, осы жолда көптеген жобалар мен нақты қадамдар жасалу қажет екенін айтты.

– Облыс бойынша жалпы сомасы 288 млрд теңгені құрайтын 1 033 мәселелер тізбесі әзірленді. Еңбекшіқазақ ауданы бойынша 255 пробле-малық сұрақ бар. Бүгінгі күні  31 мәселе шешілді, 131-і орындалу барысында.  Бұл проб-лемалық мәселелер Жол картасына сәйкес кезең-кезеңмен шешімін табады – деді Марат Сұлтанғазиев.

Ринат НАРХАНОВ.

 

Бейсенбі, 04 Сәуір 2024 12:26

Су қоймалары толық бақылауда

Демалыс күні аудан әкімі Талғат Байеділов өңіріміздегі су қоймаларының техникалық жағдайын тексеріп, бақылау жұмыстарын жүргізді.

Талғат Ескендірұлы жұмыс сапары барысында Бартоғай су қоймасы мен Есік көлінің жағдайымен танысып, жауапты мекеме басшыларына нақты тапсырмалар берді. Атап айтсақ, тиісті деңгейде қауіпсіздік шараларын сақтауды және бөгеттер мен су қоймаларының техникалық жағдайын тұрақты тексеріп отыруды тапсырды. Өз кезегінде нысан басшылары су жіберу көлемінің реттілігін бақылай отырып, тиісті жағдайда механизмдердің толық жұмысқа дайын екендігін жеткізді. Сонымен қатар қауіптің алдын алу мақсатында су деңгейі тәулік бойы кезекшілердің бақылауында.

Бүгінде Бартоғай су қоймасындағы судың жалпы қоры 83 пайызды құрайды. Су қоймасы-ның жұмыс реттілігі тұрақты бақылауға алынған. Су қоймасында тәулік бойы бақылау ұйымдасты-рылған. Төтенше жағдайлардың алдын алуға қажетті құрал-жабдықтармен толық қамтамасыз етілген.

Есік көлінде де жағдай тұрақты. Сыйымдылығы 12 млн текше метр болатын көлде қазіргі уақытта шамамен 1,7 млн текше метр су бар.

Су объектілерін тексеру барысында жауапты мамандарға қауіпсіздік шарасын толық қамтамасыз ете отырып, су қоймаларының тех-никалық жағдайын қатаң бақылауда ұстау тапсырылды.                                      

    Өз тілшіміз.

Бейсенбі, 04 Сәуір 2024 12:24

Сатираның сардары

«Адамгершілігі жоқ қоғамның сатиригі хайуандар туралы мысал жазады. Уот тәк!» – деп  артына өшпес сөз қалдырған Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, сатирик, актер, театр және кино режиссері Асқар Наймантаев Хан тәңірінің қойнауында, Нарынқол ауылында 1965 жылы өнерлі отбасында дүниеге келген. Әкесі Әбдіғалым Наймантаев Нарынқол халық театрының режиссері, анасы сол халық театрының актрисасы болып қызмет атқарған. Асқар аға бір сұхбатында: «Мен театрда дүниеге келген баламын. Бір күні шешем сахнада Еңліктің рөлін сомдаған екен. Бір кезде Еңлікті өлтіретін кезде бала қуыршақ табылмай, сасқандарынан әлі қырқынан  шықпаған мені жөргекте оралған күйі жүгіріп сахнаға алып шыққан көрінеді.

Сол қойылымды қабылдауға комиссия мүшесі болып Сабира  Майқанова, Асқар Тоқпанов барған екен. Тірі баланы көрген олар: «Ойбай, жаңа кішкентай әртіс шығып кетті, алдыртыңдар!» деп екеуі маңдайымнан сүйіп, батасын берген екен. Сол күннен бастап мен сахнадан түспеген баламын» дейді. Осы жылы естеліктер Асқар ағаның балалық өмірі театр іргесінде өткенін аңғартады.

Мәдениет саласында жастайынан қызмет еткен азамат  шығармашылық жолын мектеп табалдырығында баста-ған. Алтыншы сыныпттан бастап Қадыр Жетпісбаевтің «Бала мерген», Сәкен Жүнісовтың «Жаралы гүлдер» атты бірнеше қойылымдарын сахналайды. Мектепті тәмамдағаннан кейін «Алматы театр және көркемсурет» институтына түсіп, «театр және кино актеры» бойынша  диплом алады. Содан жоғарғы оқу орнын бітіріп,  М.Әуезов театрына жолдама алып, сол өнер шаңы-рағында бірнеше басты рөлдерде ойнады. «Көшедегі пақырды, әкім бол деп шақырды» қойылымында Нұртаза, «Ғасырдан ұзақ күн» спектаклінде Сәбитжан рөлін, сол секілді бірнеше рөлдерді сомдап, Асанәлі Әшімов, Тұңғышбай Жаманқұлов, Болат Атабаев, Әубәкір Рахимов сынды дарынды режиссерлермен қызмет атқарады. Қазақ сахнасында Асқар Наймантаев «Тамаша» ойын-сауық отауы арқылы көпшілікке танымал болды. Кейін өзі жеке отау тігіп, «Терісқақпай», «Аққу-Гәкку» театрын  ашады.

Сол кезде «Терісқақпай», «Аққу-Гәкку» комедиялық театрларының орны ерекше. Кезінде әсем Алматымыздың сахнасының сәні болып, сырттан келген қонақтар сатира жанрында ерекше ізі бар, айқын бағыты бар «Терісқақпай» театрының қойылымдарын асыға күтіп, іздеп, сұрап жүріп баратын. Асқар Наймантаев бастап, Ұлан Нүсіпәлі, Қадырғали Көбентай, Дархан Дайырбек сынды азаматтармен әріптес болады. Бүгінгі күні ел аузында айтқан әзіл-қалжыңдары жаттанды сөзге айналып, әлі сахна төрінде шыққан биігі-нен төмендемей жүрген майталман әртістердің елге танылған құтты шаңы-рағы «Терісқақпай» театры еді.

Ұлттың рухани азық алар ордасы ол – театр. Дәл осындай мәдениет ошақтары бүгінгі қоғамға керек-ақ. Мәдениеттің сапасын жоғарылату мақсатында Алматы облысында екі бірдей халық театрының ошағын ашқан Асқар Наймантаев өз естелігінде: «Нарынқол театры аудан жабылып қалғанда қоса құрыды. «Театрдың не жазығы бар? Қайта ашайық» – деген өтінішпен бірнеше жыл табаным тозды», – деп айтқан еді. Осыған қарап театр ашу  оңай жұмыс емес екенін түсінесің. Осылайша, туған топырағындағы мәдениет ордасының түтінін қайта түтетуге кіріскен мезетте Алматы облыстық мәслихатының депутаты Ызғарбек Бектұрсыновтан Ұйғыр ауданынан театр ашуға ұсыныс түскен екен.  Ел сыйлаған ағаның өтінішін жерге қалдырмай, осы театрдың ашылу жұмыстарына араласып, Нарынқолда «Хан тәңірі», Ұйғыр ауданында «Қара дала» театрларының ашылуына маңдай терін төгеді. Екі кеменің басын ұстау өте ауыр екені сөзсіз. Театр ашқаннан кейін қиындықтар болған, аға өз жазбасында: «Бірінші қиындық екі ауданның арасында қатынау, екі бөлек спектакльді жобалау, оған уақыт табу болды. Алматыдан 300 шақырымға барып-келіп жүргенімді қосыңдар оған. Дегенмен алынбайтын қамал жоқ, алға қойған мақсатты орындау керек» – деп артына өшпес із қалдырған нағыз ержүрек тұлға. Өз ісінің нағыз маманы, жілігін шағып, майын ішкен азамат бұл сыннан да сүрінбеді. Оған дәлел, 2010 жылы 25 қазанда «Хантәңірі халық театры» Мұқағали Мақатаев шығармасының желісімен «Аққулар ұйықтағанда» спектаклімен, тура бір аптадан кейін, 2 қарашада «Қара дала халық театры» Абай Құнанбаев шығармасының желісімен «Ескендір» спектаклімен Талдықорғандағы Бикен Римова атын-дағы театр сахнасында салтанатты түрде шымылдығын түрді.  Айналасы бір жарым айдың ішінде шалғайдағы екі ауданнан екі бірдей халық театрын ашып, оған екі бөлек қойылым қою оңай жұмыс емес. Бірақ,  Асқар Наймантаев мұны да еңсерді. «Жігітте де жігіт бар, азаматы бір бөлек». Осы айтылған сөз Асқар ағаның әрекетінен хабар береді. Бір сұхбатында: «Екі театрды ашқанда да «Мен ашсам сен мынаны бересің» деген талабым болған жоқ, келісімшарт та жасалған жоқ ешкіммен. Қол алысып, кірісіп кеткен іс болды бұл. Нарынқолға да, Шонжыға да әлемге жар салып қойған соң, бастаған істі аяғына жеткізейін деген намысты қамшылап, тегін шапқыладым».

Қос театрды ашқан соң араға 5 жыл салып 2015 жылы Алматы облысы әкімінің қолдауымен «Қаракемер балалар театрын» ашады. «Қаракемер балалар театры» ауданға ғана емес, аймаққа белгілі өнер ұжымына айналады. Ашылғанына сегіз жыл уақыт болса да көрнекті ойындарымен, мағыналы көріністерімен көрерменнің көзайымына айналуда. Бүгінде театр арнайы мамандармен толықтырылған. Театр ұжымын өнер академиясының түлегі, Кубенкулов Әлішер басқарып отыр.

Театр өнерінің қара нары, сатираның майталманы Асқар Наймантаев өмір-ден өткенде барша қазақ қайғырды. Қабырғамыз қайысты. Асқар аға жайлы естеліктермен хаттар тоқтаусыз жазылуда соның бірі жан жолдасы әрі сыныптасы Бекжан Тұрыс әлеуметтік желіде манандай жазбасымен бөлісті «Замандасымыз Клара айтқандай, Асқар – бүгінгінің Жаяу Мұсасы. Астында көлігі жоқ, сөйте тұра ана театр, мына театр деп ауыл мен қаланың ортасында табанын тоздырып жүргені рас қой. Өзім үнемі айтып жүретін «өнер ұлтқа қызмет етуі керек» дегеннің дәлелі – Асқардың өнерге, ұлтқа сіңіріп жүрген еңбегі. Үш театрдың ортасында жүріп анау айтқандай айлық алмағаны да белгілі. Ауылдың мәдениетіне көңіл бөлінбей кеткенде білек сыбана кіріскен – осы Асқар. Ұлтқа қызмет етудің, ата-анасының жолын жалғастырудың үлгісін көрсетіп жүрген де – осы Асқар» – дегені бар. Асқар ағаны жақсы біледі деген жанның бірі Қаракемер мәдениет үйінің басшысы, Асқар ағаның қолдауымен ашылған «Қаракемер балалар театрына» еңбегі сіңіп келе жатқан жан Арайлым Мамырбекқызы: «Асқар ағаның орны ойсырап қалды. Тірі адам тіршілігін жасайды. Біздің мақсат – ағаның атын өшірмеу. Еңбегін жандандыру, шəкірт тəрбиелеп, киелі сахнаның киесін ұғындыру. Болашақ Асқарларды дайындау... Асқар ағаның бір күн тұнжырап, болмайды деген сөзін естіген емеспіз. Ер есімі ел есінде мәңгіге сақталуы тиіс деп есептеймін» – дейді.     

 

Ақерке ДӘУЛЕТҚЫЗЫ.

Атырау қаласында өткен Ұлттық құрылтайдың үшінші отырысында Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев: «Ынтымағы жарасқан, ортақ мақсатқа ұйысқан ұлт ешқашан ұтылмайды, ештеңеден құр қалмайды. Бұл істе зиялы қауым айрықша рөл атқарады. Әсіресе, сөзі өтетін аға буынның орны бөлек. Олар қазақтың қаймағы, ұлттың мақтанышы. Елдің тұтастығы зиялы қауымның бірлігімен басталады. Яғни,  алдымен ел арасында ауызбіршілік болуы керек. Олар ұрпаққа өнеге болатын кесек әңгіме айтуы керек» – деп ортақ  іске ой тастап, оны ел болып атсалысуға шақырды.

Бүгінгі кезде қоғамның дамуына кері әсер ететін түйіткілді өзекті мәселелерді жұрт болып бірлесіп шешу мақсатында Шелек өңірлік қоғамдық үйлестіру тобы құрылған болатын. Қоғам белсенділері бірнеше ауылдың ақсақалдар алқасы, әйелдер кеңесі, жастар ұйымы мүше-лерімен, имамдармен кездесулер өткізіп келеді. Негізгі мақсат – ұлттық дәстүрді сақтау, жастар тәрбиесіне баса көңіл бөлу,  дәстүрлі дінімізді қастерлеу, имандылыққа иіту, діни ағымдарға жол бермеу, жөнсіз ысырапшылықты тоқтату, алаяқтық пен арандатушылыққа, нашақорлыққа қарсы күрес мәселелерін көп болып қолға алу.

19 нурызда қоғам белсенді-лері Малыбай ауылдық округінде болып, ондағы ақсақалдар алқасының, әйелдер кеңесінің, жігіт ағалар басшыларымен жоғарыда аталған мәселелер бойынша кеңесті. Топ жетекшісі Нұрлан Мұхаметқалиев бел-сенді топтың басты мақсатын айтып түсіндірді. Топ мүшелері Рыскелді Жақабаев бұқаралық спортты қайта жаңғыртып, жастар арасында ауыл-ауылмен түрлі жарыстарды ұйымдастыру керектігін айтты. Ал, Құрамыс Сәрсебаев дәстүрлік дінімізге берік болуды, өлім-жітімде аста-төк ысы-рапшылыққа жол бермеуді, қонақасын тек алыстан келгендерге арнау керектігін тілге тиек етті. Округ әкімінің орынбасары Орынбасар Төлепов ауыл тынысымен таныстырса, ақсақалдар алқасының төр-ағасы Мекебай Құрманбаев пен әйелдер кеңесінің төрайымы Шамшинұр Курбанова ауылдағы қоғамдық жұмыстардың ұйымшылдықпен өткізіп жатқандарын нақты мысалдармен жеткізді.

Қоғамдық белсенділер Көктерек елді мекенінің тұрғындарымен кездесті. Бұл шағын мекенде 66 отбасы бар. Олар «ауыл» мәртебесі берілмеген елді мекенде мал бағып, түрлі ауыл шаруашылық дақылдарын егіп күн көруде. Дегенмен, мұнда шетелден қоныс аударған қандастар үй кітапшасына тіркеле алмай, балаларына жәрдемақыларын ала алмай, тіршілік түйіткілдерін тартып жүрген көрінеді. Ауыл тұрғыны Ерболат Рахымбаев: «Біз мектеп, балабақша салып бер демейміз. Мектеп жасындағы 64 баланы Малы-байдағы оқу орнына алып барып, алып келуге арнайы автобус бөлінген. Бізге тек «ауыл» статусын берсе екен» – деген ұсынысын айтты. Ал Нұрмағанбет Солтанбеков бұл ауыл бұрын колхоз, кейін тауарлы сүт фермасы болғанын, сауыншылар мен малшылар ауылына айналған бұл жерде «Еңбек Қызыл Ту», «Құрмет» ордендері мен бірнеше ме-дальдардың иесі болған атақты сауыншы Нұржамал Құлжабаев тұратынын айтып, «Осыдан екі жыл бұрын егіс суаруға 27 млн 600 мың теңге бөлініп, бастаған арық жұмысы бекер қалып, арты құрдымға кетті» – деп ренішін де жеткізді. Тұрғындар еліміздің Парламент Мәжілісінің депутаты Мақсат Толықбай саяжайларға «ауыл» статусын беру мәселе-сін көтергенін, қазір саяжайлар елдімекендерге қосылып жатқанын айтып, «Көктерек – саяжай емес, шағын ауыл, табиғаты тамаша, жері тіршілікке қолайлы, «ата қонысым, ата жұртым» деп келдік. Ешқайсымыз ештеңе сұрап жатқанымыз жоқ, ел экономикасына өз үлесімізді қосып жүрміз» – деген мұңдарын жет-кізді. Тіпті, ауылдан көшіп кеткендер де бар екен.

Ауыл тұрғындарының 95 пайызы – жастар. Оқушы саны алдағы уақытта көбейеді. Елі-міздің көптеген аймақтарында білім ордаларының 60 пайызы – шағын мектеп. Сол жерлерде 120 орындық ғимараттар тұрғызылуда. Кездесуде тұр-ғындар мектеп бітірген балаларын мұғалім мамандығына беретінін, келешекте қанатын кеңге жаятын ауылда мектеп ашылса, жұмыс орны болатынын да айтты. Мұндағы жастар ұлттық спортты, ат баптау, қолөнерді дамытуға баса көңіл бөлген.

Көктерек ауылының тамыры тереңде жатыр. П.Румянцевтің «Жетісу уездері» деген кіта-бында: «№18 Көк-Терек қауымы. Бұл қауымды Албан руының қарақыстықтары мекендеген. Олар 1874 жылы Жаркент уезі, Айт болысынан көшіп келген. Малдарын Асы жайлауына баққан. Суармалы егістік жерді суару үшін 6 орта шаруалардың жұмысшылары Төсекбайдың бас тоғанын пайдаланған. Шабындықтар қыстаудың маңына орналасқан. Мал, егін шаруашылығы жақсы дамыған» деп жазып, оны цифрлар арқылы дәлелдеген. Шілік өңіріндегі сол кездерде пайдаланған 15 арықтар тізімі көрсетілген. Соның ішінде «Көктерек», «Төсекбай» арық-тары ерекше аталып, №17 Малыбай, №18 «Көктерек» қауымдар тұрғындары пайда-ланғаны айтылған. Ал, Алматы-дағы мемлекеттік архив басқармасының мұрағатындағы  №39 Д – 40 тізімде Жаркент губерниясы, Алматы уезі Қызыл-Сөгеті болысы, Көктерек қыстағынан бірнеше байлар-дың мал-мүліктері тәркіленгені жазылған.

Алматы облыстық мұрағаттар және құжаттама басқар-масында 1929 – 1940 жылдар аралығында Көктерек ауылында «Көктерек» колхозы құрылғаны туралы дерек табылды. Бұл колхоз 1940 жылдан бастап «Ленин» колхозына айналған. 1950 жылы Малыбай ауылдық кеңесінің аймағындағы 5 колхоз «Ленин», «Молотов», «Орджаникидзе», «Еңбек», «Бірлік» біріктіріліп, кеңейтілген «Ленин колхозына айналған. 1963 жылы «Ленин» колхозы «Маяк» темекі совхозы болып қайта құрылған.

Ал, 1932 – 1934 жылдар аралығындағы «Алматы облысы бойынша аудандарға бөлу», 1933 – 1934 жылдары «Алматы облысының әкімшілік жергілікті бөлінісі туралы» анықтамада №43 «Көк-Терек» колхозы Малыбай кеңесі ауыл шаруашылық бағытында 1929 жылы құрылып, техникалық да-қылдармен айналысқан. Колхозшылар саны 38, жер көлемі 26 659 гектар, оның ішінде суармалы егістік 237 гектар, жұмыс көлігі – 21» деп көрсетілген («Алматы облысының мемле-кеттік архиві» КММ 2017 жылғы 8-қыркүйек, шығыс құжаты № А-94). Сондай-ақ, «Қазақстан орталық атқару комитетінің 1932 жылғы 27-28 ақпандағы қаулысы бойынша Еңбекшіқазақ ауданының құрамынан: №11; №12; №13; №14 ауылдық кеңестер Шелек ауданының құрамына бе-рілсін: №12 ауылдық кеңес орталығы «Көк-терек» ауылы Малыбай ауылдық кеңесінің құрамына енгізілсін» деп жазылған. ҚР мәдениет және спорт министрлігінің «Орталық мемлекеттік мұрағат» РММ 2017 жылғы 20 қыркүйек №05-02-11/795 шығыс хатымен бе-рілген анықтамада Малыбай ауылдық кеңесі Көктерек базы, Қоян фермасында 11 ер, 3 әйел адам жұмыс істейтіні айтылады.

Ұстаз, ақын, жазушы Күлшара Дүйсенбайқызының «Көктерек» атты кітабында ауылда қолөнері қатты дамығанын, мал терісін илеп, талқылап, бояп, тұрмыстық көптеген бұйымдар жасайтын, етік тігетін, ат әбзелдерін жасайтын шеберлерді атап жазады. Көктеректе алғаш 4 бөлмелі, қызыл шатырлы мектеп ашылып, онда кімдер қызмет істегендері, 1928 жылы ірі байлардың малдарын тәркілегендерін атап жазған. Ал, «Бірлік», кейін «Ленин» колхозының бас есепшісі, «Маяк» совхозын 14 жыл басқарған Амет Заиров Көктерек ауылында мектеп, қырман болғанын, мал, егін шаруашылығы жақсы дамыға-нын, 1963 жылы 5 колхоз біріктіріліп, «Маяк» темекі совхозы құрылғанын, бертін келе Көктерек ауылында үлкен тауарлы сүт фермасы кешені салынып, 1200 бас сиырға, сауыншылар мен бақташыларға үйлер, дүкен, фельдшерлік-акушерлік пункт, шағын мәдениет үйі салынғанын айтады.

Халық сөзіне құлақ асатын жаңа Қазақстанның болашағы жарқын болатынына сенетін көктеректік тұрғындар тіршілік етіп, өз жандарын асырап отырған берекелі мекенге «ауыл» мәртебесін береді деген үмітте. Біз де тұрғындар талабы ескеріледі, ұсыныстары қанағаттандырылады деген ниеттеміз.

 

Анарбек БЕРДІБАЕВ.

Жұма, 29 Наурыз 2024 11:49

Бүлдіршін іздестірілуде

Балтабай ауылдық округіне қарасты Күш ауылында тұратын үш жасар бүлдіршін іздестірілуде. Ата-анасы Айя-Софиядан 17 наурыз күні түстен кейін көз жазып қалған. Сол күні кешке жергілікті полиция басқармасына хабар берген.

Айя-Софияның үйден шығып кеткенін ешкім байқамай қалған. Дереу балаға  іздеу жарияланып, полицейлер, құтқарушылар, еріктілер, ауыл тұрғындары, тіпті әскерилер жұмылдырылған.

Осы уақыт ішінде іздеу ай-мағы айтарлықтай кеңейді. Қазір тәртіп сақшылары мен еріктілер ауылдың барлық іргелес аумақтары мен көршілес ауылдық округтердің шаруа қожалықтарын шолуда. Тіпті, Айя-Софияны тікұшақпен, ұшқышсыз дрондармен де іздеуде. 25 ит пен 10 атты топ жұмылдырылған. Өкінішке қарай, Айя-Софияны ешкім көрмеген, әлі күнге хабар жоқ.

– Қазір бүлдіршін тұрған үйден 30 метр қашықта орна-ласқан көлдің суын ағызып, бірнеше метрге төмендетіп жатыр. Сонымен қатар, 300-ге жуық күштік құрылым өкілдері іздестіру жұмыстарын жалғастыруда – дейді Балтабай ауылдық округінің әкімі Сәуле Алипова. Әкімнің сөзінше, Айя-София табылғанша іздестіру тоқтатылмайды.

Суреттегі бүлдіршінді көр-гендер немесе қандай да бір ақпарат білетіндерді аудандық полиция басқармасына хабарласуын сұраймыз.

 

Жұма, 29 Наурыз 2024 11:45

Аудан әкімі тағайындалды

Кеше аудандық мәслихаттың кезектен тыс ХІХ сессиясында аудан әкімі лауазымынаТалғат Ескендірұлы Байеділовтің кандидатурасы ұсынылып, мәслихат депутаттары бірауыздан келісім берді.

Сессияға қатысқан облыс әкімі Марат Сұлтанғазиев депутаттарды Талғат Ескендірұлы-ның өмірбаянымен таныстырып, еңбек жолына тоқталып өтті. Халық қалаулыларының келісімімен өкімге қол қойған Марат Елеусізұлы аудан активімен кездесіп, жаңа әкімді таныстырды.

Жиында Еңбекшіқазақ ауданында шешімін таппай тұрған мәселелерге тоқталған облыс басшысы Талғат Байеділовке бірқатар тапсырмалар берді.

– Еңбекшіқазақ ауданы – әлеуеті зор, берекелі мекен. Осы алып өңірде ауқымды жұмыстар атқарылып жатыр. Десек те, ақсап тұрған салалар да жоқ емес, әсіресе, инфрақұрылымға баса назар аудару қажет. Біліміңіз бен біліктілігіңізді, мемлекеттік қыз-метте жинаған тәжірибеңізді аталған түйіткілдердің түйінін тарқатуға, ауданды гүлдендіру жолында іске асыруға үлкен мүмкіндік туды, – деп Марат Сұлтанғазиев аудан әкіміне сенім білдірді.

Сөз кезегін алған Талғат Байеділов Еңбекшіқазақ ауданын гүлдендіруге, тұрғындар-дың әл-ауқатын арттыруға күш салатынын айтты. Аудандық ардагерлер кеңесінің төрағасы Тілеулес Ұзақов әкімге сәттілік тілеп, ақ батасын берді.

Айта кетейік, Талғат Бай-еділов 1972 жылы дүниеге келген. 1998 жылы Қазақ мемле-кеттік басқару академиясын аяқтаған. Еңбек жолын 1992 жылы Алматы облысы Кеген ауданы Жалаңаш ауылында «Тоғызбұлақ» колхозында бастаған. Мемлекеттік қызметті 2008 жылы Алматы облысы Райымбек ауданының Кіші-Жалаңаш селолық округі әкімі лауазымынан бастаған. Райымбек ауданы әкімі аппаратының басшысы, аудан әкімінің орынбасары болып еңбек еткен.  2018 жылдан Кеген ауданының әкімі болып қызмет атқарған. 2023 жылдың 30 наурызынан осы күнге дейін Алматы облысы мәслихатының төрағасы болған.

С.НҰРАДИН.

Еңбекшіқазақ аудандық мәслихатындағы «AMANAT» партиясы депутаттық фракциясының отырысы өтті. Отырысқа аудандық мәслихат хатшысы Бекет Ахметов, аудан әкімінің орынбасары Ертай Нұрмаханов, «AMANAT» партиясы аудандық филиалының төрағасы Бағдат Рахимов қатысты.

Ауданға 2023 жылы 83,9 млрд теңге инвестиция тартылып, нақты индекс көлемі 125,8 пайызға жеткен. Ағымдағы жылы тартылатын инвестиция көлемі 102 млрд теңге. Бұл туралы фракция отырысында аудан әкімінің орынбасары  Ертай Нұрмаханов айтты. Ертай Сұлтанәліұлының сөзіне сүйенсек, «AMANAT» партиясы 2023-2027 жылдарға арналған «Халықпен бірге!» сайлауалды бағдарламаның Еңбекшіқазақ ауданы бойынша Жол картасындағы жос-парланған 57 көрсеткіштің 2023 жылға 35-і жоспарланып, 30-ы орындалған.

Салық түсімі бойынша да меже орындалған. Былтыр ау-данға 38,9 млрд теңге салық түсті, яғни, жоспар 99,9 пайызға орындалған. Биыл бюджетке түсетін салық түсімдерін 50,3 млрд теңгеге жеткізу жоспарлануда.

Сонымен қатар, фракция отырысында орындалмау қаупі бар 5 шара туралы айтылды. Қортындылай келе фракция жетекшісі Бағдат Рахимов орындалмау қаупі бар шараларды қатаң бақылауға алу туралы ұсыныс жасады.

 

Өз тілшіміз.

 

Соңғы жаңалықтар

Сәу 29, 2024

«ТАЗА ҚАЗАҚСТАН»: ШАРАДАН АУДАН…

Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Кемелұлының тікелей бастамасымен барлық…
Сәу 29, 2024

Қалпына келтіру жұмыстарын өзім…

Тасқын су жүрген өңірлерде үй-жайынан айырылған халықтың баспанасын қалпына келтірудің…
Сәу 29, 2024

Жазушы мерейтойына арналды

«Таза Қазақстан» экологиялық тазалық акциясына Райымбек ауданының тұрғындары да…
Сәу 29, 2024

«ДАНЬ ТРАДИЦИЯМ И ВОСПИТАНИЕ…

В рамках недели "Жасыл аймақ" экологической акции "Таза Қазақстан", проводимой по всей…
Сәу 29, 2024

С Днем Единства народа Казахстана

Хочу поздравить всех с Днем Единства народа Казахстана и выразить благодарность за вашу…
Сәу 25, 2024

Ел бірлігі – ел теңдігі

Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың төрағалығымен Қазақстан халқы Ассамблеясының…
Сәу 25, 2024

Савелий КАРАСАВИДИ, председатель…

На ХХХІІІ сессии Ассамблеи народа Казахстана Президент РК Касым-Жомарт Токаев отметил,…
Сәу 25, 2024

Мызғымас бірлік – алынбас қамал

Бүгін Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың төрағалығымен Қазақстан халқы…
Сәу 22, 2024

НЕДЕЛЬНЫЙ МАРШ ЧИСТОТЫ

Свыше 75 тысяч жителей Алматинской области приняли участие в марше чистоты «Киелі мекен»,…

Күнтiзбе

« Мамыр 2024 »
Дс Сс Ср Бс Жм Сб. Жк
    1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31    

Кез келген материалды
көшіріп басу үшін
mezet.kz - ке гиперсілтеме
қою керек 

Яндекс.Погода

 

https://kurs.kz/ - Курсы валют в обменных пунктах г. Алматы и других городах Казахстана

Жарнама

для детей, достигших 12 лет